Öko-Schule Mäder
Baumschlager & Eberle
-
Status:
Realisatie
-
Onderwijs type:
Gemeentelijk onderwijs
-
Adres:
Neue Landstrasse 29, 6841 Mäder
-
Opdrachtgever:
gemeente Mäder
-
Trefwoord:
Energiezuinig
-
Programma:
middenschool
-
Oppervlakte:
3728m2
-
Aantal klassen:
40
Economisch en ecologisch bouwen gaan hand in hand
Mäder is een Oostenrijks dorp dicht bij de grens met Zwitserland gelegen. Deze Vorarlberger gemeente is al sinds de jaren ‘70 bijzonder ambitieus op het vlak van duurzame ontwikkeling. De gemeente heeft een masterplan dat voetgangers- en fietsverkeer aanmoedigt door een netwerk van routes en paden naar het nieuwe centrum toe, waar een aantal culturele voorzieningen gelokaliseerd zijn. Ook de ‘Eco-Middenschool’, maakt deel uit van dit kernversterkend project en ligt vlakbij de gemeentelijke feestzaal, de kleuterschool en de bibliotheek. In deze school maken milieuthema’s en projectonderwijs deel uit van het pedagogisch project. Het ontwerp bestaat uit een sporthal en een wat achterin gelegen klassenblok. De inplanting van de twee volumes zorgt voor twee gedifferentieerde buitenruimtes, een publieke plaza aan de straatzijde en de speelplaats met waterpartij aan de achterzijde. Met zijn vier bovengrondse bouwlagen is het schoolgebouw het hoogste gebouw in de gemeente en toch verstoort het gebouw de schaal van het dorp niet. Afhankelijk van de positie van de zon, krijgt het gebouw een andere aanblik, wordt het transparant of weerspiegelt het zijn omgeving.
Met hun concept bewijzen de architecten Baumschlager & Eberle dat materiaal- en energiezuinig bouwen samengaat met een ambitieuze architectuur en ook geen hogere bouwkost betekent. Economie en ecologie gaan volgens de architecten hand in hand. De glazen kubus is een uiterst compact gebouw met een moeilijk te overtreffen gunstige verhouding tussen bruikbare binnenruimte en oppervlakte van de gebouwschil. Zo wordt niet alleen zeer economisch gebouwd, maar is ook het warmteverlies door de buitenhuid minimaal. Dit houdt de beheerskost beperkt zowel qua energiekost als qua onderhoudskost van de gevels en daken. De gevel bestaat uit een hout- en glasconstructie en geventileerde glaspanelen. Bij het project werd ook een bouwbiologisch adviseur betrokken die de energiebalans van de gebruikte materialen bewaakte.
Het compacte klassenblok heeft een grondoppervlak van 27 x 27 m. Op elk van de 4 verdiepingen zijn telkens 7 klaslokalen geschikt rond een centrale ontspanningsruimte. De klassen hebben een volledige glazen gevelwand, van vloer tot plafond, waardoor het bijzonder heldere ruimten zijn. Door de glazen gevels dringt maximaal daglicht tot in de kern van het gebouw en wordt de zonnewarmte opgevangen, waardoor de passieve zonnewinsten gerealiseerd worden in de winter en de tussenseizoenen. De centrale ruimte op elke verdieping wordt ook nog van daglicht voorzien via een centrale lichtkoker.
De buitenbekleding van de gevels met verdiepingshoge glasplaten werd met open voegen geschrankt geplaatst. Tussen beide glasgevels zitten eenvoudige stoffen rolgordijnen verwerkt als zonnewering, waardoor oververhitting in de zomer wordt vermeden. Deze goed geventileerde tussenruimte fungeert tot op een beperkte hoogte ook als warmtebuffer. De buitenste glasplaten beperken het verlies aan warmtestraling in de winter. De smalle opengaande raamdelen worden alleen gebruikt voor de nachtkoeling in de zomer. In de ondergrond is ook nog een aardwarmtewisselaar geïnstalleerd . Via dit ondergrondse buizensysteem zuigt men de lucht aan voor de ventilatie. In de winter wordt zo de koude buitenlucht voorverwarmd wordt en in de zomer functioneert het systeem als koeling voor het gebouw. De zeer compacte bouw, de goed geïsoleerde gebouwschil, de drievoudige isolerende beglazing, de verluchtingsinstallatie en het maximale gebruik van daglicht zorgen samen voor een gereduceerd jaarlijks energieverbruik van 24 kWh/m².
De sporthal is gedeeltelijk ingegraven en is ondergronds verbonden met het schoolgebouw. De massieve betonnen elementen van de sporthal vormen een mooi contrast met de glazen strook bovenlicht, die voor maximaal daglicht zorgt in de sporthal. De fietsenstalling boordt de speelplaats af en het feit dat men verplaatsingen met de fiets wil aanmoedigen is te zien aan het servicestation voor fietsers aan deze fietsenstalling. Daar hangt een set sleutels aan kettingen hangt en men perslucht kan aftappen bij een platte band.